ANTYKONCEPCJA.XMC.PL

Antykoncepcją nazywamy wszelkie działania lub środki mające na celu zapobiec zapłodnieniu, pomimo odbycia stosunku seksualnego. Historia antykoncepcji jest „stara jak świat”. Kobiety wszystkich czasów i kultur miały swoje metody na uniknięcie niechcianej ciąży. Niestety, nawet w dzisiejszych czasach nie ma stuprocentowego środka, i mimo ich rozmaitych rodzajów, żaden nie jest bez zastrzeżeń. Istota antykoncepcji polega na tym, żeby nie rodziło się jedno dziecko rocznie przez kolejnych dwadzieścia lat.

Wiedza o antykoncepcji dzieli się na merytoryczną (jakie środki, jak działają i jak są skuteczne) oraz psychologiczną (jak wpływają na nasze samopoczucie, psychikę , reakcje, samoocenę) . Niestety, edukując się w tej dziedzinie, najczęściej zdobywający wiedzę koncentruje się na: skuteczności, dostępności (żeby nie trzeba było iść do lekarza) i łatwości obsługi. Rzadko kto natomiast podejmuje wysiłek, aby poznać psychologiczne aspekty stosowania środków antykoncepcyjnych. Współczesna pedagogika młodzieży stoi na bardzo słusznym stanowisku, iż ideałem antykoncepcji jest współżycie z taką osobą, iż nawet jeśli nastąpi zapłodnienie, to nie będzie to żadna tragedia. Bowiem antykoncepcja nie powinna absolutnie służyć temu, żeby można było sobie bez przeszkód poszaleć za młodu.

Aż do czasów współczesnych ludzkość w niewielkim stopniu potrafiła kontrolować liczbę nowo narodzonych; większość dzieci i tak nie dożywała piątego roku życia, a jednocześnie jedyną pewną drogą przekazania swoich genów kolejnym pokoleniom było rodzenie jak największej liczby potomstwa. W dodatku w społecznościach rolniczych mnogość dzieci jest błogosławieństwem, gdyż oznacza dodatkowe ręce do pracy. Z pewnością pierwsze wysiłki uczynione w kierunku ingerencji w proces rozmnażania motywowane były chęcią uniknięcia poczęć dzieci z nieprawego łoża, lecz w miarę rozwoju społeczeństwa liczba możliwych powodów wzbogacała się w coraz to nowe czynniki. Rosnący poziom wykształcenia kobiet wzbudził w nich chęć kontrolowania swojej własnej płodności.

Kontrola urodzeń sprawowana jest dwiema podstawowymi metodami- zapobiegania ciąży i zapobieganiem narodzinom poprzez zabieg przerywania ciąży. Zabieg ten był najprawdopodobniej historycznie pierwszą metodą stosowaną przez kobiety, które być może nie orientowały się, jak mogą zapobiec ciąży, ale z pewnością wiedziały, że chcą pozbyć się tej, która się już pojawiła, zanim nadejdzie czas porodu.

Dokonywanie bezpośrednio po odbyciu stosunku płukanie wnętrza pochwy było kolejnym sposobem na zapobieganie ciąży. Pierwsze historyczne zarejestrowane świadectwo aktywności antykoncepcyjnej pochodzi z grobów datowanych na zamierzchłe lata ok. 1850 roku p.n.e., w których wraz z ciałami zmarłych pochowano przepisy na sporządzenie środków „plemnikobójczych”, używanych po stosunku. Pośród koniecznych do ich przyrządzenia składników znalazły się miód, węglan sodu i nawóz krokodyli.

W latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia w Stanach Zjednoczonych przegłosowano wprowadzenie tzw. Prawa Comstocka, które zdelegalizowało wszelką korespondencję zawierającą środki kontroli urodzeń i informacje na temat antykoncepcji, przesyłaną za pośrednictwem amerykańskiej poczty. W roku 1916 p. Margaret Sanger, założycielka Amerykańskiego Towarzystwa Planowania Rodziny, rozpoczęła batalię o zniesienie owego prawa. Wierzyła ona bowiem, iż przepisy rządowe nie powinny ograniczyć prawa kobiety do uregulowania kwestii własnej płodności. Bitwa jej trwała aż po rok 1965, kiedy to Sąd Najwyższy zniósł prawa stanowe zabraniające kontroli urodzeń.

Obecnie główną bronią w walce z niechcianą ciążą stała się prezerwatywa. Jej popularność i popyt na nią wynika nie tyle z chęci zapobiegania ciąży, ile jej skuteczność w zapobieganiu rozprzestrzeniania się chorób przenoszonych drogą płciową, również AIDS. Prezerwatywa stanowi gumowy walec ślepo zakończony, który po nałożeniu na członek otacza go powłoczką ściśle przylegającą do jego skóry, aby zablokować wypływ spermy. Samo słowo „kondom” jest podobno spuścizną po doktorze Condomie, nadwornym lekarzu Karola II Angielskiego. Człowiek ten w siedemnastym wieku konstruował kondomy z jelit owczych spryskanych dla ładnego zapachu pachnidłem. Inny znawca problemów seksualnych, Włoch Fallopius ( który poza tym zidentyfikował i nazwał swoim imieniem jajowody, czyli przewody Fallopiusa) już sto lat przed panowaniem Karola II zrobił prezerwatywę z płótna.

Zachwalał on skuteczność swojego wynalazku, twierdząc, iż z tysiąca stu mężczyzn, którzy go używali, ani jeden nie zaraził się chorobą weneryczną. W siedemnastym i osiemnastym wieku wzrosła popularność prezerwatywy. Mężczyzną, który poniósł największe zasługi na polu popularyzacji prezerwatywy ze względu na jej wartość jako metody antykoncepcyjnej, był osiemnastowieczny libertyn włoski Giovanni Casanova. Niestety, pierwsze kondomy bynajmniej nie były skuteczne. Nie można było na nich polegać w kwestii ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, gdyż bakterie powodujące rzeżączkę i inne choroby weneryczne przenikały przez ścianki jelit zwierzęcych, poza tym nie zawsze naciągnięty na członek kondom pozostawał na nim przez cały czas odbywania stosunku. Współczesna prezerwatywa została wyprodukowana w połowie dziewiętnastego stulecia, kiedy to pojawił się stosowany surowiec w postaci gumy wulkanizowanej.

PREZERWATYWY

Ostateczny przełom przyniosły wczesne lata trzydzieste dwudziestego stulecia wraz z pojawieniem się lateksu, pochodnej gumy, materiału cieńszego, a zarazem wytrzymalszego od poprzednich. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych popularność prezerwatyw drastycznie spadła, co miało związek z dwoma ważnymi przełomami w wiedzy medycznej. Pierwszym z nich było odkrycie, iż penicylina i inne antybiotyki leczą syfilis i rzeżączkę; drugim- wynalezienie doustnego środka antykoncepcyjnego dla kobiet, „pigułki” hormonalnej, która prawie całkowicie zastąpiła prezerwatywę w jej głównej funkcji, zapobiegania ciąży. Lecz wraz ze wzrostem świadomości spowodowanym epidemią AIDS prezerwatywa wróciła do łask jako najskuteczniejszy środek zapobiegający przenoszeniu wirusa HIV. Prezerwatywę naciąga się na członek tak, że sperma wydalona podczas ejakulacji powstaje uwięziona w przestrzeni na jej czubku, zwanej pojemnikiem. Należy przy tym pamiętać, iż pewna ilość plemników zostaje wydalona wraz z wydzieliną z gruczołu Cowpera, warunkiem zachowania skuteczności prezerwatywy jest nałożenie jej na członek przed pierwszym wprowadzeniem go do pochwy. Stopień skuteczności prezerwatywy przy typowej staranności użycia wynosi dwanaście (liczbę tę stanowi liczba ciąż na każde sto kobiet polegających przez rok na tej metodzie); przy użyciu perfekcyjnym analogiczny wynik wynosi dwie ciąże na sto kobiet. Prezerwatywa może ulec pęknięciu; przy nieostrożnym stosowaniu można doprowadzić do rozlania spermy, która może się wówczas przedostać do pochwy partnerki.

W mowie potocznej często określane mianem „tabletki”, doustne środki antykoncepcyjne stanowią jedną z metod kontroli urodzeń, zapobiegającą ciąży przez codzienne zażywanie przez kobietę dawki hormonu, który powstrzymuje jej jajniki od owulacji. Ta metoda kontroli urodzeń należy do szczególnie bezpiecznych i łatwych w użyciu; zdaje się, iż to właśnie jej należy zawdzięczać nadejście w początku lat sześćdziesiątych rewolucji seksualnej, gdyż posiadając wysoki stopień skuteczności naprawdę uwolniła kobiety od ryzyka niechcianej ciąży. Przy przeciętnie systematycznym używaniu pigułki wskaźnik skuteczności wynosi trzy; zakładając doskonałe używanie środka, wskaźnik ten spada do ułamka procent. Doustne środki antykoncepcyjne dostępne są w dwóch różnych odmianach: jako pigułka kombinowana, łącząca w sobie dawki estrogenu i progesteronu, oraz jako minipigułka (pigułka nowej generacji), zawierająca wyłącznie progesteron. Działanie pigułki polega na zablokowaniu mechanizmu uwalniającego komórkę jajową z jajników.

Minipigułka nie tylko apobiega jajeczkowaniu, lecz również zwiększa gęstość śluzu szyjki macicy, utrudniając plemnikom połączenie z jajem. Minipigułka może również zapobiec zagnieżdżeniu zapłodnionemu jaju w jamie macicy. W pierwszych latach produkcji pigułka zawierała dość wysokie dawki hormonów, co stało się przyczyną powszechnych w społeczeństwie i środowisku lekarskim obaw przed przyszłymi skutkami ubocznymi, do których należał między innymi wzrost ryzyka zachorowania na raka piersi i obniżenie popędu płciowego.

W miarę obniżania zawartości hormonów w pigułce zmniejszyło się również niebezpieczeństwo wystąpienia skutków ubocznych, choć i dzisiaj nie zaleca się tej metody kobietom powyżej trzydziestego piątego roku życia, które są nałogowymi palaczkami. Okazało się, że systematyczne zażywanie pigułki obniża ryzyko zachorowania na inne formy nowotworów złośliwych, np. na raka jajników i raka macicy. Biorąc pod uwagę ryzyko związane teoretycznie z każdą ciążą, kobieta stosująca pigułkę może być narażona na mniejsze niebezpieczeństwa niż kobieta nie zażywająca jej. Kobiety donoszą również o mniej szkodliwych skutkach ubocznych w postaci krwawienia międzymiesiączkowego, utraty wagi czy przybrania na wadze, bolesności piersi, nudności i wymiotów. Przypadłości te często mijają po pierwszych trzech miesiącach stosowania pigułki. Należy jednak mieć na względzie inne bardzo poważne niebezpieczeństwo związane z tą metodą zabezpieczenia przed nie chcianymi konsekwencjami kontaktów seksualnych: doustne środki nie stanowią ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Kobieta nie pozostająca w trwałym, monogamicznym związku seksualnym powinna dodatkowo profilaktycznie stosować prezerwatywę. Kolejnym ostrzeżeniem dla kobiet polegających na pigułce jako na jedynej metodzie zapobiegania ciąży jest konieczność codziennego zażywania środka (najlepiej o tej samej porze), nawet gdy stosunki płciowe nie stanowią akurat regularnego elementu życia danej kobiety. Jeśli bowiem, odstawi ona pigułkę nawet na krótki czas, po ponownym rozpoczęciu stosowania jej środek może zawieść.

.:: Tabletki Wczesnoporonne ::.

Jest to doustna metoda kontroli urodzeń, wypisywana przez lekarza. Pigułkę tę należy zażyć najpóźniej dwie godziny po odbytym stosunku. Tabletek tych nie wolno przyjąć więcej niż cztery w miesiącu. Ich stosowanie nie jest obojętne dla organizmu kobiety. Tabletka jest kombinacją estrogenu i jego pochodnych .

.:: Wasektomia Czyli Pigułki dla Meżczyzn ::.

Dwa rodzaje metod antykoncepcji, lub kontroli urodzeń, stosowanej przez mężczyzn koncentrują się na możliwości zablokowania ujścia plemników z jąder lub zastosowania postępowania leczniczego hamującego produkcję plemników. Operacyjne zablokowanie przepływu plemników z jąder do okolicy ejakulacyjnej łatwo uzyskać, przeprowadzając niegroźny zabieg chirurgiczny zwany wasektomią. (W Polsce wasektomia dobrowolna jest zakazana. Wykonawcy grozi kara do dziesięciu lat więzienia). Przy tej operacji nasieniowody, przewody, które transportują plemniki z jąder do obszary ejakulacyjnego przecina się na dwie części i podwiązuje za pomocą szwów lub metalowych zacisków. Zabieg jest prosty i wysoce skuteczny, a skutki uboczne minimalne. Wielu mężczyzn martwi się jednak o ewentualny wpływ tego zabiegu na jądra i czynności seksualne. Taki lęk jest najczęściej nieuzasadniony, ponieważ wasektomia nie wywiera ujemnego wpływu na funkcjonowanie jąder czy też na poziom hormonów, które regulują popęd płciowy (libido). Niektórych mężczyzn niepokoi nieodwracalność wasektomii w przypadku, gdyby kiedyś w przyszłości chcieli mieć dzieci. Z powodu takich obaw próbowano rozwiązań alternatywnych. Należy do nich „wasektomia bez skalpela” zabieg chirurgiczny, przy którym następuje przedzielenie i podwiązanie nasieniowodów, ale nacięcie chirurgiczne nie jest tak rozległe, jak w przypadku typowej wasektomii.

Próbowano także zagrodzić nasieniowód za pomocą plastikowej zastawki, której „przepuszczalność” można by dowolnie regulować. Takie rozwiązania są odwracalne, ale mniej skuteczne, jako że plemniki mogą przecisnąć się dookoła zastawki.

Mężczyzna, który poddał się wasektomii, powinien po zabiegu stosować aż do piętnasty ejakulacji inne metody antykoncepcji, ponieważ wytworzone przed zabiegiem plemniki zmagazynowane są powyżej miejsca blokady. Aby przekonać się czy płyn nasienny nie zawiera już plemników wystarczy wykonać proste badanie. Komplikacje po zabiegu należą do rzadkości, jednak normalnym objawem jest niewielki ból, możliwe jest także wystąpienie obrzęku i zasinienia w miejscu nakłucia, istnieje również niewielkie ryzyko infekcji. Większość mężczyzn bezpośrednio po zabiegu powraca do czynnego życia, jednak niektórzy potrzebują kilku dni rekonwalescencji. Wasektomia w żadnym wypadku nie wpływa ujemnie na „męskość”. Organizm nie zaprzestaje produkcji wszystkich męskich hormonów. Wytrysk zmniejsza się objętościowo o około 5%, co w normalnych warunkach jest zmianą niezauważalną. Plemniki są nadal wytwarzane, lecz zamiast znaleźć w ejakulacie, są rozpuszczone i wchłaniane przez organizm, przy proces ten jest obojętny dla zdrowia, gdyż stale zachodzi w ciele ludzkim w przypadku martwych lub niepotrzebnych komórek. Za pomocą misternych manipulacji mikrochirurgicznych można próbować odwrócić skutki wasektomii, rekonstruując drożność nasieniowodu, poprzez ponowne przyszycie do siebie obu końców przeciętego nasieniowodu, lecz wysiłki te nie zawsze kończą się powodzeniem. Dlatego też należy go uważać za trwałą metodę antykoncepcji.

Przez „planowanie rodziny metodami naturalnymi” rozumiemy zastosowanie kontroli urodzeń opartej na wstrzemięźliwości (przy współuczestnictwie dwojga ludzi całkowitą pewność w stosowaniu tej metody osiągnąć można pod warunkiem wykluczenia wszelkich dróg, jakimi nasienie może dostać się do pochwy partnerki; dotarcie plemników do wnętrza organizmu kobiety jest wszakże możliwe bez odbycia właściwego stosunku płciowego. Jeżeli mężczyzna ma wytrysk w pobliżu pochwy, lub jeśli jedno z partnerów dotknie nasienia, a następnie dotknie pochwy, plemniki mogą tą drogą przedostać się do jej wnętrza i spowodować ciążę.) w dniach, które uważa się za „płodne”, czyli takie, w których kobieta posiada pełną płodność.

Do określenia tego przedziału czasowego mamy do dyspozycji kilka metod, aczkolwiek żadna z nich nie gwarantuje absolutnej dokładności: właśnie z tego powodu naturalne planowanie rodziny jako metoda antykoncepcyjna ma dość wysoki wskaźnik niepowodzeń wynoszący dwadzieścia- co oznacza iż w skali roku na sto kobiet stosujących w przeciętny sposób którąkolwiek z metod naturalnego zapobiegania poczęciu dwadzieścia będzie w ciąży ( oczywiście w przypadku stosowania jej z całą możliwą perfekcją, precyzją i dyscypliną wskaźnik ten spadnie i wyniesie dziewięć ciąż na sto kobiet przy stosowaniu wyłącznie metody kalendarzykowej oraz trzy na sto w przypadku stosowania metody objawowo- termicznej). Tych samych metod można używać starając się planować ciążę w przypadkach, gdy kobieta ma trudności w osiągnięciu zapłodnienia lub wtedy, gdy odpowiednie zaplanowanie czasu narodzin dziecka ma szczególne znaczenie. Pierwszą z metod służących do wyznaczania dni płodnych jest metoda kalendarzykowa. Kobieta musi w ciągu wielu kolejnych miesięcy zapisywać daty swoich kolejnych menstruacji, aby ustalić ich regularność. Podręczniki podają, iż owulacja następuje w czternaście dni przed spodziewaną miesiączką, lecz nie ma tu żelaznych reguł. Niekiedy jajeczkowanie pojawia się z całą książkową dokładnością, inne kobiety jajeczkują nieregularnie. Aby osiągnąć maksymalne zabezpieczenie, kobieta musi wziąć pod uwagę najdłuższy okres przedzielający dwa kolejne krwawienia menstruacyjne i najkrótszy z nich, a następnie zabawić się w matematyka, biorąc pod uwagę również fakt, iż nasienie potrafi w sprzyjającym środowisku układu rozrodczego przeżyć nawet kilka dni, oraz to, iż podobną żywotność wykazuje komórka jajowa (zdolna do przeżycia 24 godzin, a niekiedy nawet więcej): oznacza to konieczność przyjęcia co najmniej ośmiodniowego okresu płodności dla uzyskania przyzwoitego marginesu bezpieczeństwa. Dla większości par jest to jednoznaczne ze wstrzymaniem się od potencjalnie ryzykownych stosunków płciowych bez użycia jakiegokolwiek przez okres co najmniej dziesięciu dni w środku cyklu miesiączkowego kobiety. Metoda kalendarzykowa jest jedynym zatwierdzonym przez Watykan „środkiem” regulacji narodzin.

Są to metody zapobiegania ciąży dostępne bez recepty lekarskiej, można kupić je zarówno w aptekach, jak i w działach drogeryjnych sklepów. Ich stosowanie nie wywołuje żadnych reakcji alergicznych i nie grozi żadnymi poważnymi skutkami ubocznymi, lecz pod względem skuteczności nie wytrzymują konkurencji z innymi metodami antykoncepcyjnymi. Niektóre z nich są przeznaczone wyłącznie do użycia w połączeniu z innymi środkami zapobiegawczymi. Produkty tego rodzaju oferują do pewnego stopnia zabezpieczenie przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym przed wirusem HIV, lecz ze względu na to, iż AIDS jest chorobą śmiertelną, ryzyko zachorowania należy uznać za zbyt wysokie, by pozwolić sobie na stosowanie wyłącznie wyżej wspomnianych metod ochrony podczas kontaktów seksualnych odbywanych z kimkolwiek poza stałym partnerem, o którym wiadomo, iż nie jest nosicielem wirusa.

Pianka dopochwowa w aerozolu wprowadzana jest do odpowiedniego aplikatora, za pomocą którego wstrzykuje się ją następnie do pochwy. (Niektóre gatunki są fabrycznie pakowane w aplikatory jednorazowego zastosowania). Pianka rozprzestrzenia się równomiernie po całym obszarze pochwy, pokrywając otwór szyjki macicy. Zawiera ona składnik plemnikobójczy paraliżujący plemniki, co zapobiega ich przedostaniu się do szyjki macicy i wniknięciu do wnętrza komórki jajowej. Należy w każdym przypadku stosować się do instrukcji dołączonej przez producenta. Pianka w łatwych do użycia aplikatorach jest formą antykoncepcji preferowaną przez kobiety niechętnie dotykające własnych genitaliów. Pianki nie trzeba też usuwać po jej wykorzystaniu, gdyż wypływa wraz z naturalnymi wydzielinami pochwy. W opinii niektórych kobiet pianki są kłopotliwe w użyciu i brudzące, a ze względu na to, iż należy je wprowadzać do pochwy bezpośrednio przed stosunkiem, odbierają grze miłosnej wiele spontaniczności. Z każdych stu kobiet, które polegają wyłącznie na piankach jako metodzie zapobiegania ciąży, po roku dwadzieścia będzie ciężarnych. Większą skuteczność oferuje pianka w połączeniu z innymi środkami zapobiegawczymi, takimi jak prezerwatywy czy krążki dopochwowe.